2.1.8. Streven om vervuiling tot nul terug te brengen voor een gifvrij milieu
Het tot stand brengen van een gifvrij milieu vereist meer actie om vervuiling te voorkomen en maatregelen om de bestaande vervuiling aan te pakken en te verhelpen. Om de Europese burgers en ecosystemen te beschermen, moet de EU de vervuiling van lucht, water, bodem en consumentenproducten beter monitoren, rapporteren, voorkomen en verhelpen. Daartoe moeten de EU en de lidstaten systematischer aandacht besteden aan alle beleidsmaatregelen en regelgeving. Om deze onderling verweven uitdagingen aan te gaan, zal de Commissie in 2021 een actieplan vaststellen om de vervuiling van lucht, water en bodem tot nul terug te brengen.
De natuurlijke functies van het grond- en het oppervlaktewater moeten worden hersteld. Dit is van essentieel belang voor het behoud en het herstel van de biodiversiteit in meren, rivieren, wetlands en estuaria en om schade ten gevolge van overstromingen te voorkomen en te beperken. De uitvoering van de “van boer tot bord”-strategie zal de verontreiniging als gevolg van een teveel aan voedingsstoffen terugdringen. Daarnaast zal de Commissie maatregelen voorstellen om de vervuiling door lozingen van stedelijk afvalwater en door nieuwe of bijzonder schadelijke bronnen van verontreiniging, zoals microplastics en chemische stoffen, waaronder geneesmiddelen, aan te pakken. Ook moeten de gecombineerde effecten van verschillende verontreinigende stoffen worden aangepakt.
De Commissie zal rekening houden met de lessen die zijn getrokken uit de evaluatie van de huidige wetgeving inzake luchtkwaliteit 25 . Zij zal ook voorstellen om de bepalingen inzake monitoring 26 , modellering en luchtkwaliteitsplannen aan te scherpen, teneinde de lokale overheden te helpen voor schonere lucht te zorgen. De Commissie zal met name voorstellen om de normen voor de luchtkwaliteit beter te laten aansluiten bij de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie.
De Commissie zal de maatregelen van de EU ter bestrijding van de vervuiling door grote industriële installaties evalueren. Zij zal kijken naar de sectorale reikwijdte van de wetgeving en naar de wijze waarop de wetgeving volledig kan worden afgestemd op het beleid inzake klimaat, energie en de circulaire economie. De Commissie zal ook met de lidstaten samenwerken om de preventie van industriële ongevallen te verbeteren.
Om te zorgen voor een gifvrij milieu zal de Commissie een duurzaamheidsstrategie inzake chemische stoffen presenteren. Deze zal zowel helpen burgers en het milieu beter tegen gevaarlijke chemische stoffen te beschermen als innovatie ten behoeve van de ontwikkeling van veilige en duurzame alternatieven aanmoedigen. Alle partijen, met inbegrip van de industrie, moeten samenwerken om een betere bescherming van de gezondheid en het milieu en een groter mondiaal concurrentievermogen met elkaar in overeenstemming te brengen. Dit kan worden bereikt door het rechtskader te vereenvoudigen en te verstevigen. De Commissie zal nagaan hoe de agentschappen en wetenschappelijke instanties van de EU beter kunnen worden ingezet om te komen tot een aanpak die uitgaat van het beginsel “één stof – één beoordeling” en te zorgen voor meer transparantie bij het prioriteren van maatregelen voor het omgaan met chemische stoffen. Tegelijkertijd zal het regelgevingskader snel moeten worden aangepast aan de wetenschappelijke gegevens over het risico van hormoon ontregelende stoffen, gevaarlijke chemische stoffen in producten, met inbegrip van ingevoerde producten, gecombineerde effecten van verschillende chemische stoffen en zeer persistente chemische stoffen.
